İntihal Nedir?
Bilimsel değeri olan akademik çalışmalarda özgünlük, kişisel yorum ve ifadeler önemli bir yere sahiptir. Bununla birlikte "intihal" durumu araştırmacıların, yazarların en sık karşılaştığı sorunlardan biri olarak göze çarpmaktadır.
En genel anlamıyla intihal; "bir kişinin eserinde başka kişilerin ifade, buluş veya düşüncelerini kaynak göstermeksizin kendisine aitmiş gibi kullanması durumu olmakla birlikte, bir tür sahtekârlık ve hırsızlık suçudur" şeklinde tanımlanmaktadır. TDK'ya (Türk Dil Kurumu) göre intihal ise aşırma olarak ifade edilmektedir1.
Kısacası intihal "bilgi hırsızlığı" şeklinde de ifade edilebilmektedir.
İntihal Yaptırım ve Cezaları
Bu durum Temel Ceza Kanunu'nda 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası gerektirmektedir2. Ayrıca; Yükseköğretim kanuna göre; bir başkasının bilimsel eserinin veya çalışmasının tümünü veya bir kısmını kaynak belirtmeden kendi eseri gibi göstermek” "Öğretim Üyeleri Disiplin Yönetmeliği"nin 11/a-3 maddesi kapsamında üniversiteden uzaklaştırılma nedeni olarak ifade edilmektedir3. Ayrıca pek çok üniversite intihal yapan öğrenciyi okuldan uzaklaştırarak cezalandırmakta ve bu cezalar öğrencinin transkript belgesinde yer almaktadır.
İntihal Örnekleri
Aşağıda yapılan bazı intihal örneklerine yer verilmiştir4:
- Başka bir yazarın çalışmasını kendi çalışmanızmış gibi göstermek,
- Başka bir yazarın çalışmasından kelimeleri ya da fikirleri kaynak göstermeden kendi çalışmanıza kopyalamak,
- Aktarılan sözleri, cümleleri ve ifadeleri tırnak içerisine almadan kullanmak,
- Aktarılan ifadelerin kaynağı ile ilgili hatalı bilgi vermek,
- Kelimeler ve cümle yapısı değiştirilse bile, orjinal yazı metnini ve yazarı kaynak göstermeden alıntı yapmak,
- Bir kaynaktan, atıf yaparak ya da yapmayarak, kendi eserinizin neredeyse tamamını meydana getirecek kadar çok ifade ve düşünce kopyalamak.
İntihalden Kaçınmanın Yolları
Akademik çalışmalar yaparken intihalden kaçınma yolları şöyle sıralanabilmektedir5:
- Öğretim elemanına danışın,
- Bölümünüzde/fakültenizde kabul edilen atıf yapma ve kaynak gösterme kurallarını öğrenin,
- Çalışmalarınıza erken başlayın,
- Kaynak okurken her zaman not alın ve kaynak gösterin,
- Kendi fikirlerinizi not etmek için ayrı bir defter tutun,
- Bir kaynaktan her aldığınız bilginin kaynağını gösterin,
- Kaynaktaki bilginin sözcüklerini değiştirdiğinizde veya özetlediğinizde de her zaman kaynak gösterin,
- Kullandığınız her çeşit kaynağı belirtin.
İntihal Nasıl Tespit Edilir?
İntihal suçunun akademik dünyanın bu kadar gündeminde olması, bunun takibinde teknolojiden yardım alınması ihtiyacını doğurmuştur. Hemen hemen tüm üniversitelerin veritabanlarında "Viper, Plagium, Plagiarisma, iThenticate, Turnitin, WCopyFind, URKUND" gibi programlar bulunmaktadır ve bu programlarla birlikte yazarların göndermiş olduğu dökümanları analiz ederek elektronik ortamda bire bir eşleşmeyi yüzdelik olarak bildirmektedir6.
KAYNAKLAR
[1] Kemal Gözler, Ramazan Çağlayan'ın İdare Hukuku ve İdare Yargılama Hukuku İsimli Kitabı Hakkında Eleştiriler, Bursa: Yazarın Kendi Yayını, 2013, s. 15.
[2] 5728 Sayılı Temel Ceza Kanunu, Temel Ceza Kanunlarına Uyum Amacıyla Çeşitli Kanunlarda ve Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Sayı: 26781, Resmi Gazete Kabul Tarihi: 23.01.2008.
[3] 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu, Yükseköğretim Kanunu, Sayı: 17506, Resmi Gazete Kabul Tarihi: 06.11.1981.
[4] Boğaziçi Üniversitesi, Ekonomi Bölümü, Plagiarisim - İntihal, http://www.econ.boun.edu.tr/content/document/ec103/plagiarism.pdf, Erişim Tarihi: 30.10.2013.
[5] Ortadoğu Teknik Üniversitesi, UEAM, İntihal, http://ueam.metu.edu.tr/intihal, Erişim Tarihi: 30.10.2013.
[6] İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, 6 Soruda İntihal, http://awc.iyte.edu.tr/handouts/6sorudaintihal.pdf, Erişim Tarihi: 30.10.2013.
Daha fazla bilgi için http://www.stakademi.com/site/haberler
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder