Marguis Pierre Simon de Laplace 23 Mart 1749′da köylü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. İlk çocukluk yılları hakkında pek az bilgi vardır. Laplace kökeninin fakir olmasından utanmış ve bunu gizlemiştir. İlk yeteneğini köy okulunda gösterip zenginlerin dikkatini çekmiştir. Daha sonra askeri okula gitmiştir. Akabinde Paris’e gitmiş ve orada öğretmen olmuştur. Bu sırada Newton’un genelçekim kanununun güneş sistemine uygulanması adlı büyük eserini yazmıştır. Olasılıklar kuramının kurucusu gözüyle bakılmaktadır. Newton’un çekim kanununu güneş sistemineuygulamıştır. Bulduğu matematik sonuçlarını astronomide kullanmak için elde etmiştir. Gök Mekaniği adlı eseri ciltler halinde yayınlanmıştır.
Laplace, 1785 yılında Akademinin sürekli üyesi seçilmiştir. Askeri okula giriş sınavında Napolyon Bonapart'ı (1768 -1821) imtihan etmişti. Daha sonra Napolyon onu siyasetin çamuruna ve bataklıklı sularına sürüklemiştir. Newton son yıllarını siyasette geçirdiği gibi, Laplace da onu yenmek amacıyla siyasete atılmıştır. Napolyon ona içişleri bakanlığını ververmiştir. Laplace, oldukça oynak fikirli davranışlarda bulunmuştur. Napolyon devrinin bütün nişanları göğsünü süslemiştir. Kötü bir yöneticiydi. Zaten içişleri bakanlığı görevini ancak altı hafta sürdürebilmiştir. Napolyon'la beraber onun da siyasi hayatı sona ermiştir.
Laplace zamanın siyasi modasına uyarak sık sık fikir değiştirirdi. Ne de olsa Laplace dönüşümünü bulan adamdı. Bu başlarda Laplace'ın ününe ün kattı, ama daha sonra çok dost kaybettirdi. Örneğin 1812’de yazdığı Olasılık Kuramı kitabını Napoleon’a adamıştı, ama daha sonraki basımlarda bu ithafı kaldırmıştır. Oysa 1805’te Napoleon kendisine Şeref Ödülü vermiş, ardından 1806’da Kont yapmıştır. 1814’te Napoleon’a karşı kraldan yana oyunu kullandı. 1817’de de kral tarafından Marki yapıldı. 5 Mart 1827’de öldüğünde, Akademi üyeleri pek sevmedikleri bu üyenin bilimsel değerini yok sayamayarak pek ender rastlanır bir şekilde toplantılarını iptal ettiler. Hatta 6 ay boyunca Laplace’ın boşalttığı yeri doldurmayı ona bir saygısızlık olarak addettiler. Siyasal yaşamı çalkantılı, kişiliği zayıf da olsa, büyük bir bilim adamının öldüğünü yadsıyamazlardı.
Laplace transformu, halen ünversitelerin matematik bölümlerinde müfredatın içinde vardır ve uzun yıllarda olacaktır.
Kaynak: wikipedia.org
dersmatematik.org
matematikdunyasi.org
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder